NASA SLS roket programında bütçeyi aştı

ABONE OL

News

NASA, Ay’a astronotlarını götürebilmek için başlattığı SLS roket programı için ciddi bir bütçe aşımı sorunuyla karşı karşıya. Hazırlanan denetim raporuna göre, “ek maliyet ve takvimin uzamasından kaynaklanan artışlar” nedeniyle Artemis görevinin geleceği tehlikeye girebilir. NASA Başmüfettişinin raporunda, 2025 itibarıyla yapılan harcamanın 93 milyar dolara ulaşması beklenirken, bu meblağa SLS için 2022 boyunca harcanan 23.8 milyar dolar da dahil. Raporda, bu harcama miktarına “NASA’nın orijinal projeksiyonlarının üzerinde 6 milyar dolarlık maliyet artışı ve altı yıldan fazla program gecikmesi” nedeniyle ulaşılacak denildi.

SLS roketi, kalkış başına dört RS-25 motoru kullanıyor ve bu motorlardan 16 tanesi eski uzay mekiklerinden alınırken, bu motorlar bittikten sonra NASA, Aerojet Rocketdyne tarafından üretilen RS-25E motorlarına geçiş yapacak. Northrop Grumman tarafından üretilen katı roket ateşleyicileri de kullanılıyor. Ancak, daha eski teknolojiyi kullanmanın NASA’nın bütçesine tahmin edildiği gibi olumlu bir katkı vermediği görülüyor. Denetim raporunda, “eski teknolojinin kullanımının maliyet ve program tasarrufları ile sonuçlanması beklendiği varsayımları gibi birbiriyle ilişkili sorunlardan kaynaklandığı” belirtilerek, yeni sistemleri geliştirme, güncelleme ve entegre etmenin karmaşıklığıyla ilgili sorunlar ortaya çıktığı kaydediliyor.

Tedarikçilerin sabit fiyatlı sözleşmeler yerine bütçelerini daha kolay şişirmelerine izin veren “artı maliyet” sözleşmelerinin kullanılmasının da sorunlu olduğunu belirten Başmüfettiş, yaklaşan çalışmaların sabit fiyat rejimine kaydırılmasını ve diğerlerinin yanı sıra satın alma sorunlarının çözülmesi tavsiye ediyor.

Artemis Ay görevi projesi, 2020 yılına kadar aya ve sonunda Mars’a geri dönme hedefiyle ilk olarak 2005 yılında başlatılan Constellation programına dayanıyordu. Bu projenin iptali, büyük ölçüde programın ABD genelinde istihdam garantisi vermesi nedeniyle yaygın eleştirilerle karşılanmıştı. NASA SLS roketini ise 2010 tarihli NASA Yetkilendirme Yasası nedeniyle inşa etmek zorunda kaldı. Yasa, Constellation’dan mevcut teknolojinin, sözleşmelerin ve iş gücünün yeniden kullanılmasını da gerektirdi. Özel uzay şirketleriyle ortaklık kurmak da gereksinimlerden biri olmuştu.

Bu sorunlar, NASA’nın Artemis Ay Programı’nın ilerleyişi için ciddi bir tehdit oluşturuyor. NASA’nın gelecekteki uzay projeleri için daha dikkatli bir bütçe yönetimi ve daha etkili planlama stratejileri geliştirmesi gerekmektedir.